Wie: Didier El-Bacha
Wat: Architect en oprichter HOP. architectuur, onderzoeker regeneratief ontwerp KU Leuven
Focus: Gebouw als onderdeel van het ecosysteem
Hoopt op: Bruisende steden vol natuur

Wat is jouw expertise?
“Als architect probeer ik de schakel te zijn tussen mens en natuur. Een gebouw kan onderdeel zijn van het ecosysteem; ik ben altijd op zoek naar hoe bouwelementen daarin betekenisvol kunnen zijn. Gebouwen zijn steeds meer luchtdicht en strak ontworpen, met een nefast effect op gebouwbewonende soorten. Met ons bureau HOP. zoeken we naar manieren om de kieren en spleten weer terug te brengen, met ornamenten, kroonlijsten, reliëfstenen en holtes. Dat is altijd een onderzoeksproces; je weet niet welke soorten je aantrekt, daarom moet je zo veel mogelijk diversiteit creëren in je gebouw en het landschap, waar de biodiversiteit op kan aangrijpen. We vertoeven graag in de natuur om daar inspiratie uit te halen. En we gebruiken geen materialen die schade toebrengen aan de omgeving. Bio-gebaseerd bouwen is belangrijk, we willen niet de biodiversiteit stimuleren en tegelijk de planeet om zeep helpen.”

Wat heeft je daartoe geïnspireerd?
“Ik ben altijd een natuurliefhebber geweest, hoewel ik in de stad ben opgegroeid, in het centrum van Antwerpen waar nauwelijks natuur is. Misschien heb ik door het grijze daar meer oog gekregen voor het groene om ons heen. Dat ben ik buiten de stad gaan opzoeken, en in mijn opleiding heb ik al snel besloten om als architect iets te gaan doen voor natuur als onderdeel van de gebouwde omgeving. De natuur staat onder druk door onze megalomane infrastructuur die vooral de problematiek van mobiliteit beantwoordt en daarmee ons landschap doorsnijdt. Natuurinclusief bouwen is daar het antwoord op. We hebben ecosysteemdiensten nodig voor de gezondheid van onszelf en alle andere soorten die om ons heen proberen te overleven.”

Hoe hoop je dat steden er over 10 jaar uit zien?
“Ik hoop op levendige, bruisende steden waar de natuur rust en koelte geeft. Waar lijnen niet recht zijn maar meanderen, en gebouwen reliëf hebben waar planten op groeien en water blijft staan. Waar je niet een dagje uit gaat naar het park, maar het park onderdeel is van de stad.”

Een natuurinclusieve ontmoetingsplek in Kieldrecht, in evenwicht tussen mens en natuur (2025).

Welk obstakel moet daarvoor uit de weg geruimd worden?
“De manier waarop we nu bouwen: we grijpen terug op wat we kennen, dat belemmert innovatie. We moeten verder denken dan wat er op de bouwmarkt ligt. Het is belangrijk om kennis van de natuur te omarmen en daar out of the box mee aan de slag te gaan. Dat kan door samen te werken met de mensen die zich inzetten voor de natuur en hen aan de tekentafel te brengen.”

Wat hoop je te zien bij de aanmeldingen?
“Ik hoop durf te zien. Inspirerende en ambitieuze projecten die verder denken dan de perceelsgrens. Dat lijkt evident maar vaak wordt niet verder gekeken dan de opdrachtbepaling of het wetgevend kader. Ik hoop dus op projecten die wat rebelser zijn, die nieuwe composities bedenken die esthetisch zijn en zo veel mogelijk kansen creëren voor biodiversiteit. Om andere ontwerpers te inspireren tot een nieuwe generatie van architectuur voor de stad van morgen.”

Tekst: Mariël Verburg, Vogelbescherming Nederland, 13 juni 2025
Beeld: HOP. regeneratieve architectuur