Steeds meer steden maken hun oude binnenstad autoluw. Om de veiligheid en de leefbaarheid te verbeteren, en om ruimte te maken voor verdichting van de stad en verbetering van de biodiversiteit. Maar ook nieuwbouwwijken worden de laatste jaren steeds vaker autoluw ontworpen, zoals de wijken Merwede en Cartesius in Utrecht, Proeftuin Erasmusveld in Den Haag en Strandeiland in Amsterdam. Al vanaf de tekentafel worden auto’s hier geweerd, met een groene en leefbare wijk als resultaat.

Alleen maar voordelen
“De auto weren heeft alleen maar voordelen”, vertelt Versteeg Conlledo, die als projectontwikkelaar betrokken is bij de ontwikkeling van Strandeiland. “De ruimte die we winnen, gebruiken we voor dingen waar mensen gelukkig van worden: spelen, ontmoeten, natuur. Geen drukke weg meer voor je huis; de straat wordt een groen erf, voor de bewoners en de natuur. Met voortuinen creëren we een geleidelijke verbinding tussen de woningen en de straat. Mensen kunnen daar zitten, komen elkaar makkelijker tegen, het moedigt aan om te spelen en om de fiets te gebruiken. Dat is fijn wonen en de biodiversiteit profiteert ervan.”

Nou ja, één nadeel dan: “Mensen vinden het een eng idee dat ze de auto niet voor de deur kunnen zetten. Dat lossen we op met een centrale buurthub met parkeerplekken. Je kunt dus wel vlakbij parkeren. Daarnaast overtuigen we toekomstige bewoners met alternatieven zoals deelmobiliteit en goede bereikbaarheid met de fiets en het OV. Naast parkeren en deelauto’s biedt de buurthub ook andere faciliteiten voor de wijk zoals een buurtkamer, commerciële voorzieningen, zonnepanelen voor de bewoners. En een fietsenstalling, om ook geparkeerde fietsen zo veel mogelijk uit het straatbeeld te houden. Verder kunnen bewoners zelf bepalen wat erin komt: ze kunnen bijvoorbeeld een parkeerverdieping leeg maken voor andere voorzieningen.”

Duinlandschap
Het beplantingsplan van de wijk wordt gebaseerd op het duinlandschap: “Strandeiland maakt deel uit van IJburg, een opgespoten eiland. De inheemse soorten die in het gebied voorkomen horen thuis bij duinvegetatie. Daarvoor treffen we de juiste grondvoorbereidingen, zoals het doorspitten van de ondergrond en het aanbrengen van teelaarde. In de vegetatie brengen we veel variatie aan, met kruiden, struiken en bomen.” Ook zijn er groenzones en wadi’s die door de gemeente worden aangelegd. De afwezigheid van auto’s biedt niet alleen meer ruimte om deze beplanting aan te brengen, legt Versteeg Conlledo uit; de biodiversiteit kan zich er ook beter ontwikkelen: “Er zijn minder grote en drukke wegen die ecologische verbindingen doorkruisen.”

Ook in andere opzichten scoort de wijk hoog op duurzaamheid. “We hebben een zeer lage MPG-score (MilieuPrestatie Gebouwen), dat maakt het plan heel ambitieus. We gebruiken veel biobased materialen. De meerderheid van de gebouwen heeft een houten gevelafwerking, ook gebruiken we bij een deel van de gebouwen een houtskeletconstructie. We brengen beplanting aan op de daken en in collectieve binnentuinen, zodat bewoners in een natuurrijke omgeving wonen in het stedelijke Amsterdam.”

Maar het duurt nog even voordat de zachte berk hier groeit en de zwarte roodstaart er nestelt. “We zijn nu in de fase van het definitief ontwerp. De volumes staan vast, de architectuur en de inrichting van de openbare ruimte staan in grote lijnen. Nu werken we toe naar detailniveau: we weten dat we de gierzwaluw, huismus en zwarte roodstaart zullen huisvesten. De locaties van de neststenen zijn afgestemd op de specifieke eisen per soort. Naarmate de architectuur van de gebouwen vast wordt gezet, kunnen de aantallen worden afgestemd op de beschikbare geveloppervlakken.”

Tekst: Mariël Verburg, Vogelbescherming Nederland, 5 juli 2024
Beeld: Ballast Nedam Development