“Duurzaamheid speelt al sinds de oprichting van mijn bureau in 1998 een belangrijke rol in mijn werk. Pas de laatste jaren is daar natuurinclusiviteit bijgekomen. Dat was te danken aan onze deelname, in 2013, aan een prijsvraag over biodiversiteit. Sindsdien ben ik me ervan bewust dat duurzaamheid meer is dan het bestrijden van de klimaatcrisis door het terugdringen van de CO₂-uitstoot met de vermindering van het energieverbruik. De ontregeling van de biodiversiteit heeft net zo hard en misschien zelfs wel meer onze aandacht nodig. Daarom is natuurinclusief bouwen en ontwerpen zo belangrijk.

Tegenwoordig probeer ik natuurinclusieve maatregelen zoveel mogelijk in mijn ontwerpen in te passen. Het is onzin te beweren dat deze manier van werken de kwaliteit van gebouwen nadelig beïnvloedt. Het gaat er om hoe je het oppakt. Doe je het omdat het moet of omdat je het interessant vindt? Architecten die erin stappen omdat ze het interessant vinden, komen al snel tot betere oplossingen dan de collega’s die tegen hun zin er invulling aan geven. Inmiddels zijn er ook voldoende voorbeelden te vinden van natuurinclusieve gebouwen, die ook architectonisch buitengewoon interessant zijn. Neem bijvoorbeeld de school in het Parijse Boulogne Billancourt, naar een ontwerp van Chartier Dalix architects.

Wel speelt er iets anders mee. Architecten zijn geneigd absolute controle te willen hebben over hun ontwerp. Zij worden van oudsher erin getraind om alles vast te leggen, tot in de kleinste details. Met natuurinclusief bouwen is het juist zaak om los te kunnen laten. Want je weet niet precies hoe een natuurinclusief gebouw zich in de loop der tijd zal gaan ontwikkelen. Dat maak het lastig. Wat dat betreft kunnen we als beroepsgroep nog wel wat leren van landschapsarchitecten. Die zijn het gewend om op enig moment hun ontwerp los te laten en de natuur haar gang te laten gaan. Je moet echt leren om een andere houding in te nemen tot een gebouw, dat niet af is bij oplevering maar pas in de loop der tijd af groeit.

Natuurinclusief ontwerpen is op dit moment nog pionierspraktijk, maar er wordt wel hard aan gewerkt om het verder te brengen. Dat vind ik een goede ontwikkeling. Natuurinclusieve gebouwen moeten immers het nieuwe normaal worden. Zelf vind ik dat een uitdaging. Juist omdat het een pionierspraktijk is, valt er nog heel veel te ontdekken. Ik zie tegenwoordig ook steeds meer voorbeelden om mij heen, waarvan ik denk: dat wil ik ook in mijn projecten. Zoals de vleermuisbrug in Monster van Next architects.

Het helpt als je erin slaagt verder te kijken dan de grenzen van je gebouw en ook de omgeving erbij te betrekken. Voor mij was het in dat verband cruciaal om te gaan samenwerken met ecologen. Die samenwerking is echt noodzakelijk als je dit goed wil doen. Vergelijk met de samenwerking die je aangaat met een ingenieur, als je je gebouw een speciale constructie wil meegeven. Dit is van hetzelfde kaliber. Op het moment dat ecologen en architecten de handen ineen slaan kan er iets bijzonders ontstaan. Daar komt bij dat het samenwerken met een ecoloog ook heel erg leuk is. Het levert mij in ieder geval voortdurend nieuwe inzichten op.”