Huiszwaluw uit steden verdwenen
De huiszwaluwtil biedt de huiszwaluw een plekje om te broeden. Dat is nodig, want de afgelopen vijftig jaar is de soort enorm afgenomen in ons land. In de grote steden, waar ze voorheen veel te vinden waren, zijn ze zo goed als verdwenen. Naar schatting zijn er zo’n half miljoen huiszwaluwen minder, een afname van 80%. Gelukkig lijkt er sprake van licht herstel. Reden genoeg om door te pakken!

Een van de oorzaken van de achteruitgang is dat plaatsen verdwijnen waar huiszwaluwen modder vandaan halen om hun nesten te bouwen. De huiszwaluw bouwt immers met modder en klei een nestje aan de muur of onder de dakgoot. Ook worden er regelmatig nesten weggestoken, omdat mensen bang zijn voor de mest onder de nesten. De huiszwaluwtil leek daarmee een ideale oplossing.

Langzaam succes
Een eerder onderzoek met gegevens uit 2009-2015 liet al zien dat lang niet alle tillen gebruikt worden, slechts zo’n 15% was toen bezet. Intussen zijn er zes extra jaren aan de dataset toegevoegd en is de steekproef aan tillen bijna verdubbeld. Het onderzoek is daarom dit jaar herhaald. De afgelopen 5 jaar is de bezettingsgraad iets omhoog gegaan, naar 23,4%. Maar de factor ‘tijd’, dus of de zwaluwen de tillen na een langere periode wel weten te vinden, blijkt niet doorslaggevend te zijn.

Goed alternatief als nesten verdwijnen
De belangrijkste conclusie van vijf jaar geleden, namelijk dat de tillen met name nuttig zijn als alternatief bij sloop- of renovatiewerkzaamheden, wordt bevestigd. Daar waar de nesten echt niet kunnen worden gespaard, is het plaatsen van een til een goed alternatief. In 66% van de situaties gaan de huiszwaluwen de til gebruiken om te broeden. Dat is goed nieuws. Als de tillen ‘extra’ worden geplaatst is de bezettingskans bijna vier keer lager. Hieruit blijkt dat het nog lastig is om huiszwaluwtillen als succesvolle aanvullende maatregel in te zetten. Het succes van de extra tillen zal waarschijnlijk afhangen van het aanbod aan geschikte nestplaatsen, de beschikbaarheid van bouwmateriaal en het voedselaanbod.

Tekst: Mariël Verburg en Vogelbescherming.nl, 12 juli 2023
Beeld: Shutterstock