stappenplan Architecten

‘Draagvlak’ is het toverwoord voor elk succesvolle project. Zorg er dus voor dat iedereen die meewerkt aan jouw plan goed geïnformeerd is, hoe groot of klein zijn/haar rol ook. Naast informeren is het nog belangrijker dat iedereen ook achter jouw plan staat. Je vergroot de kans op draagvlak door heldere doelen te communiceren en uit te leggen hoe natuurinclusief bouwen een bijdrage levert aan het behalen van deze doelen.

Als architect heb jij een enorme impact op de omgeving en heb je kans om natuurinclusief bouwen hier op een natuurlijke manier bij te betrekken. Wat de opdrachtgever vaak nog niet ziet, zie jij wel en daar kan je op in spelen.

Hoe zorg je voor draagvlak?

• Formuleer een gezamenlijke ambitie. Definieer de reden(en) voor de ambitie. Voorbeeld: Een bijdrage leveren aan een gezonde stad die klaar is voor de toekomst.

• Benadruk de meerwaarde van natuurinclusief bouwen als integraal onderdeel van een project. Voorbeeld: Door gebruik te maken van een groene gevel dragen we bij aan een hogere biodiversiteit en blijven gebouwen en ruimtes koeler tijdens warme zomers.

Lees meer over de voordelen van natuurinclusief bouwen >

Welke soorten wil je in jouw ontwerp de ruimte bieden? Iedere vogel, vleermuis of plant voelt zich in een andere omgeving het meest prettig. Bij natuurinclusief bouwen draait het erom dat de juiste randvoorwaarden voor verschillende soorten worden gecreëerd. Pas dan weet je zeker dat je met jouw ontwerp ook echt wat doet om het je doelsoort(en) naar de zin te maken!

Verzamel daarom voordat je begint met ontwerpen zo veel mogelijk relevante informatie, want elke plek en elke locatie is anders. Een project middenin de stad heeft andere randvoorwaarden en andere kansen dan een project in een groene buitenwijk, zowel qua ontwerp en architectuur, als wat betreft de dier- en plantensoorten die je ermee kunt helpen. Neem een ecoloog op in je projectteam om zeker te weten dat jouw plannen ook de beoogde doelsoorten bereiken en je maatregelen correct worden toegepast.

Hoe verzamel je informatie?

• Om de juiste ecologische informatie te verzamelen werk je samen met een ecoloog die verstand heeft van natuurinclusief bouwen.

• Voer een omgevingsanalyse uit. Zo krijg je zicht op de soorten die al in de omgeving voorkomen of welke potentiële soorten een kans maken en waarom. Op de website Florafaunacheck.nl kan je al een eerste indicatie krijgen, maar werk ook hiervoor met een deskundige samen.
  De soorten die op een locatie voor kunnen komen hangen nauw samen met het type bodem, landschap, al aanwezige soorten, inrichting van de nabije omgeving etc. Deze aspecten zijn ook belangrijk voor andere delen van je ontwerp.

• Als je potentiële soorten in beeld hebt, verzamel dan informatie over mogelijke maatregelen. Maak het jezelf niet te moeilijk. Ga voor maatregelen met het grootste potentiële effect.

Lees meer over stadse soorten en maatregelen >

Uitgangspunt van natuurinclusief ontwerpen en bouwen is dat het een meerwaarde heeft voor de omgeving van zowel mens als dier. Dat kunnen concrete, specifieke maatregelen zijn, zoals inbouwvoorzieningen voor vogels of vleermuizen, of een groene gevel of -dak. Jij hebt in de hand op welke manier dat vorm krijgt. Neem mee in je overwegingen dat een maatregel pas echt effectief is, als je ook rekening houdt met de directe omgeving. Zo heeft een huismussenkast weinig zin, als de mussen niet ook veiligheid kunnen vinden in een nabijgelegen haag. Die haag vergroot dus de kans dat mussen daadwerkelijk gebruik gaan maken van jouw mussenkast. Naast nestgelegenheid zijn mussen namelijk ook op zoek zijn naar beschutting en voedsel. Jouw ontwerp houdt dus niet op bij de rand van de gevel.

Als duidelijk is welke maatregelen genomen kunnen worden om het leefgebied van je gekozen doelsoort aantrekkelijker te maken, kan het ontwerpen beginnen. Vergeet hierbij niet het beheer en onderhoud. Zo blijven natuurinclusieve ingrepen ook nog op de langere termijn effectief.

Hoe geef je natuur een rol in je ontwerp?

• Integreer faunavoorzieningen. Bepaal, zodra je doelsoorten in beeld hebt, wat je voor deze soorten kan doen. Kies maatregelen met het grootste potentiële effect.

• Geef het dak een tweede functie als groen dak. Overleg hiervoor goed met civiele en bouwkundige experts. Een groen dak is vooraf makkelijker in te passen dan achteraf. Voorbeeld: Een functioneel groen dak is zwaarder dan een normaal dak. In de draagconstructie moet dus rekening gehouden worden met extra ballast.

• Houd rekening met beheer en onderhoud. Sommige maatregelen hebben onderhoud nodig om effectief te blijven. Houd er bij het ontwerpen van bijvoorbeeld een groene muur dus rekening mee dat de muur praktisch te onderhouden blijft.

Lees meer over het onderhoud van een groene gevel in Delft >

Echt succesvol is een natuurinclusieve wijk of -gebouw pas als ook de bewoners het omarmen. Groene woonomgevingen worden gewaardeerd en verkopen beter, dus de eerste stap is al gezet. Door bewoners uit te leggen wat het doel van het natuurinclusief bouwen is, alsook handvatten te bieden om een bijdrage te leveren aan hun groene woonomgeving, betrek je ze erbij.

Hoe neem je toekomstige gebruikers mee in jouw verhaal?

• Besteed aandacht aan het aantrekkelijk mee-ontwerpen van natuurincluiseve ingrepen in een gebouw. Denk verder dan een individuele maatregel.

• Neem de omgeving mee in je ontwerp, zodat het niet bij een maatregel blijft, maar een beleving wordt.

• Wijs bewoners op de voordelen van natuurinclusief bouwen, zoals bijvoorbeeld de isolerende werking van een groen dak.

• Neem in verschillende huistypen een specifieke maatregel op, die je kenmerkend laat zijn voor dat huis. Denk dan bijvoorbeeld aan nestpannen voor huismussen, inbouwstenen voor gierzwaluwen of kasten voor vleermuizen.

• Laat kopers in een vroege fase van het project kiezen voor welke soortgroep ze maatregelen in hun woning willen laten toepassen. Bijvoorbeeld een inbouwsteen voor gierzwaluwen.

Lees meer over het meenemen van de omgeving in je ontwerp >