stappenplan Projectontwikkelaar

‘Draagvlak’ is het toverwoord voor elk succesvol project. Zorg er dus voor dat iedereen die meewerkt aan jouw plan goed geïnformeerd is, hoe groot of klein zijn/haar rol ook. Daarnaast is het belangrijk dat iedereen achter jouw plan staat. Je vergroot de kans op draagvlak door heldere doelen te communiceren en uit te leggen hoe natuurinclusief bouwen een bijdrage levert aan het behalen van deze doelen

Natuurinclusief bouwen is een win-win situatie, want een groene leefomgeving wordt door bewoners hoger gewaardeerd en het biedt oplossingen voor klimaatverandering en de biodiversiteitscrisis. Daarom bouwen ontwikkelaars van nu met aandacht voor natuur en omgeving.

Hoe zorg je voor draagvlak?

• Formuleer een gezamenlijke ambitie. Definieer de reden(en) voor de ambitie.
  Voorbeeld: Een bijdrage leveren aan een gezonde stad die klaar is voor de toekomst.

• Benadruk de voordelen van natuurinclusief bouwen. Zo wordt het geen extra opgave, maar draagt het bij aan de realisatie van doelen binnen een project.
  Voorbeeld: Een groene omgeving heeft een positief effect op het IQ van kinderen. Ook gedragsproblemen lijken minder voor te komen bij kinderen die in een groene omgeving leven [Bron].

• Zorg dat de randvoorwaarden duidelijk zijn, zoals je budget, manuren, bestaande techniek, het strategisch beleid ten aanzien van inkoop en de ruimtelijke ordening. Zo weet je waar er ruimte is voor het toepassen van natuurvriendelijke maatregelen binnen je project.

• Stel een compleet team samen met daarin o.a. een contractmanager, controller, strategisch inkoper, aanbestedingsjurist, eindgebruiker, bouwkundig ingenieur een landschapsarchitect en een ecoloog.

Lees meer over de voordelen van natuurinclusief bouwen >

Het scheppen van mogelijkheden voor vogel-, dier- en plantensoorten, daar gaat het om bij natuurinclusief bouwen. Om daadwerkelijk resultaat te behalen is het daarom belangrijk dat je de juiste ingreep doet op de juiste plek. Verzamel vooraf informatie over de locatie en bijbehorende mogelijkheden; een project middenin een stad heeft andere randvoorwaarden en kansen dan een project in een groene buitenwijk. Een ecoloog als lid van je vaste team kan je vertellen hoe en waar je het beste kunt inbouwen, zodat je gericht aan de slag kunt gaan en daadwerkelijk iets kunt betekenen voor de biodiversiteit.

Hoe verzamel je informatie?

• Bepaal de ruimtelijk ingrepen: welke werkzaamheden worden uitgevoerd en hoe kunnen die invloed hebben op de natuurkwaliteit. Of het nu om nieuwbouw, renovatie, herinrichting of ondergronds werk gaat, betrek een ecoloog en gebruik bronnen zoals de Nationale Databank Flora en Fauna en de Stadsvogelindicator.
• Voer een omgevingsanalyse uit. Zo krijg je zicht op de soorten die al in de omgeving voorkomen of welke potentiële soorten een kans maken en waarom. Op de website Florafaunacheck.nl kan je al een eerste indicatie krijgen, maar werk ook hiervoor met een deskundige samen.
  De soorten die op een locatie voor kunnen komen hangen nauw samen met het type bodem, landschap, al aanwezige soorten, inrichting van de nabije omgeving etc. Deze aspecten zijn ook belangrijk voor andere delen van je ontwerp.

• Als je potentiële soorten in beeld hebt, verzamel dan informatie over bijpassende maatregelen. Kies maatregelen met het grootst mogelijke effect.
  Voorbeeld: De omgeving is al groen maar bevat weinig oude bomen met nestholtes voor mussen. Kies daarom voor inbouwstenen, zodat de mussen naast voedsel ook een geschikte plek hebben om hun nest te bouwen.

• Je bent natuurlijk benieuwd of je natuurinclusieve ingrepen effect hebben. Om dit te kunnen vaststellen is het belangrijk om vooraf een nulmeting uit te voeren. Hoe stond het er voor de start van je project voor met bepaalde soorten? Vervolgens is het belangrijk dat er een structurele monitoring plaats kan vinden. Zie je veranderingen? Bepaal wie hier verantwoordelijk voor is. Dit kunnen vrijwilligers, ecologen of buurtbewoners zijn. Wie staat hier voor aan de lat, wie organiseert het en wat wordt er gedaan met de resultaten?

Lees meer over stadse soorten en maatregelen >

De landschapsarchitect en bouwkundig architect voegen de verzamelde informatie samen in een natuurinclusief ontwerp. Ook bij het opstellen van dit ontwerp is ecologische expertise in het proces belangrijk. Zo zorg je ervoor dat de maatregelen effectief en duurzaam zijn.

Hoe geef je natuur een rol in je ontwerp?

• Besteed aandacht aan bestaande waarden. Bekijk bijvoorbeeld wat er al aan volwassen groen aanwezig is en of dat kan blijven. En laat een landschapsarchitect de bodem waarderen om grondverzet te beperken. De bodem is namelijk de basis voor biodiversiteit, zowel boven als onder de grond. In de bodem zitten al allerlei soorten die kenmerkend zijn voor het gebied.

• Benut civiele en bouwkundige experts om faunavoorzieningen en groene daken in constructies mee te bouwen. Een functioneel groen dak is zwaarder dan een regulier dak. Het is makkelijker om hier van te voren rekening mee te houden dan dat je achteraf de constructie moet aanpassen omdat het dak zwaarder blijkt.

• Ontwerp het onderhoud mee. Ga in gesprek met de gemeente om een onderhoudsplan op te stellen na oplevering. Zo draag je er zorg voor dat natuurinclusieve maatregelen blijven werken. In het onderhoudsplan leg je bijvoorbeeld vast op welke wijze het onderhoud aan faunavoorzieningen, groene daken, natuurinclusieve maatregelen en ecologisch beheer worden uitgevoerd en op welke termijn en wie hier verantwoordelijk voor is.
• Integrale duurzaamheid van een project is onder andere te beoordelen met behulp van de BREAAM-certificeringsmethode.

Lees meer over het onderhoud van een groene gevel in Delft >

Aannemers die betrokken worden bij het bouwen en het aanleggen van groen, dienen voor ze aan de slag kunnen gaan, de juiste instructies te krijgen. Belangrijk is bijvoorbeeld dat ze weten dat je beperkt grond wil verzetten, planten en heesters wil sparen en bij aanplant van nieuw groen voor inheemse soorten kiest in plaats van (goedkope) cultivars. Als een uitvoerende partij bekend is met natuurinclusief bouwen of dat hoog in het vaandel heeft staan, is de kans op een succesvolle uitvoering groter.

Hoe verzamel je de juiste uitvoerende partijen?

• Zoek partijen die al ervaring hebben met natuurinclusief werken.

• Organiseer een kick-off waarbij alle betrokkenen op locatie worden geïnformeerd over de uitvoering en het natuurinclusief werken. Zo is iedereen in een keer voorzien van de juiste informatie. Zorg dat de gegeven informatie ook nagezonden wordt per email of wordt meegegeven in een informatiemap.

Lees meer over de ervaringen van projectontwikkelaar Synchroon >

Echt succesvol is een natuurinclusief project pas als ook de bewoners het omarmen. Door hen uit te leggen wat het doel van het natuurinclusief bouwen is, alsook handvatten te bieden om een bijdrage te leveren aan hun groene woonomgeving, maak je (toekomstige) bewoners mede betrokken en de kans op succes nog groter.

Hoe betrekt je bewoners?

• Organiseer een bewonersdag en leg de bewoners tijdens een excursie uit welke natuurinclusieve maatregelen zijn toegepast en waarvoor ze dienen.

• Stel een welkomstpakket samen voor bewoners, met materialen die hen op weg helpen de omgeving rondom hun woning groen te houden en vogels en andere dieren aan te trekken.
  Voorbeeld: In het kader van haar samenwerking met woningbelegger Vesteda ontwikkelde Vogelbescherming de ‘Vogeldoos’, een welkomstpakket voor nieuwe bewoners.

Lees meer over mogelijkheden voor particulieren >